Νικόλαος Ιατρού, MD, MSc

Αγγειοχειρουργός | Αγγειολόγος

Περιφερική Αγγειοπάθεια | Αρτηριοπάθεια

Στένωση αρτηριών, Αγγειοπλαστική & θεραπεία.

Τι είναι γενικά οι αρτηρίες και ποια η λειτουργία τους

Αρτηρίες ονομάζουμε τα αγγεία του σώματος που μεταφέρουν αίμα πλούσιο σε οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες στους ιστούς του σώματος.

Αποτελούνται από 3 χιτώνες

Το αίμα από την καρδιά μεταφέρεται στους ιστούς του σώματος με την αορτή, η οποία είναι η μεγαλύτερη αρτηρία του σώματος και διανείμει το αίμα στους διάφορους ιστούς. Άλλες αρτηρίες είναι οι καρωτίδες, οι λαγόνιες, οι αρτηρίες των άκρων και οι αρτηρίες των σπλάχνων.

Η φυσιολογική λειτουργία των αρτηριών είναι η διατήρηση σταθερής πίεσης στους διάφορους ιστούς του σώματος πράγμα που έχει σαν αποτέλεσμα την επαρκή οξυγόνωση και θρέψη των ιστών. Οτιδήποτε διακόψει τη φυσιολογική αυτή λειτουργία όπως για παράδειγμα η αθηροσκλήρωση, έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ανάλογων συμπτωμάτων από τους ιστούς και τα όργανα που αρδεύονται από την αρτηρία που παρουσίασε τη βλάβη. Αυτό προϋποθέτει κάποια -συνήθως μεγάλη- στένωση αρτηρίας (πάνω από 70%)

Όταν μία αρτηρία αρχίζει να στενεύει, ο οργανισμός αρχίζει να δημιουργεί άλλα παράπλευρα αρτηρίδια έτσι ώστε να παρέχει στους διάφορους ιστούς την απαιτούμενη ποσότητα αίματος.

Όταν διαταραχθεί αυτή η ισορροπία μεταξύ παρεχόμενου αίματος και απαιτήσεων των ιστών έχουμε τη δημιουργία συμπτωμάτων, τα οποία είναι ανάλογα με αυτά της αθηροσκλήρωσης.

Στένωση αρτηριών κάτω άκρων

Η στένωση αρτηριών είναι μία συνηθισμένη πάθηση που εμφανίζεται σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Φυσιολογικά το εσωτερικών των αρτηριών είναι λείο, ωστόσο με την πάροδο των χρόνων, προσκολλώνται ουσίες στα τοιχώματα, όπως χοληστερόλη, τριγλυκερίδια και τα παράγωγά τους δημιουργώντας την αθηρωματική πλάκα. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται αθηροσκλήρωση.

Συνέπειες & κίνδυνοι

Ανάλογα με το βαθμό της στένωσης της αρτηρίας η κατάσταση μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη αν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Συγκεκριμένα, όταν η στένωση της αρτηρίας ξεπεράσει το 70%, μειώνεται σημαντικά η παροχή του αίματος στο αντίστοιχο όργανο που τροφοδοτεί η αρτηρία, δημιουργώντας τα ανάλογα συμπτώματα. Στο τελικό στάδιο, παρατηρείται ολική απόφραξη αρτηρίας με πολύ σοβαρές συνέπειες στο όργανο του σώματος που τροφοδοτούνταν από το πάσχον αγγείο.

Αγγειοπλαστική με τοποθέτηση stent

Με παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας, εισάγονται καθετήρες μικρής διαμέτρου απ’ όπου διέρχονται με συγκεκριμένη σειρά και διαδικασία τα υλικά που χρησιμοποιούμε τα οποία πρέπει να φτάσουν με μεγάλη ακρίβεια στο σημείο της στένωσης της καρωτίδας. Η όλη διαδικασία γίνεται υπό γενική αναισθησία.

Χρησιμοποιούμε stent με μπαλόνι και ειδική ομπρέλα προστασίας για ενδεχόμενες θρομβώσεις ή θραύσματα από την επιφάνεια της στένωσης (αθηρωματική πλάκα).

Οι περισσότεροι μετά την επέμβαση παίρνουν εξιτήριο το επόμενο πρωί. Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες γίνεται άμεσα. Ακολουθεί τακτική παρακολούθηση από τον αγγειοχειρουργό.

Ισχαιμία κάτω άκρων

Ως ισχαιμία κάτω άκρων ορίζεται η μείωση ή διακοπή της ροής του αίματος στα κάτω άκρα λόγω κάποιας βλάβης ή απόφραξης στις αρτηρίες που το τροφοδοτούν. Πρόκειται για μία επικίνδυνη κατάσταση που ειδικά στα τελευταία στάδια της μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε γάγγραινα ή απώλεια του μέλους που πάσχει.

Γενικά η ισχαιμία κάτω άκρων χωρίζεται σε 4 στάδια, ανάλογα με την σοβαρότητα της κατάστασης και το πόσο επικίνδυνη είναι για την υγεία του πάσχοντος μέλους αλλά και τη γενικότερη υγεία του ασθενούς.

Τα στάδια αυτά είναι:

Αίτια ισχαιμίας κάτω άκρων

Συμπτώματα

Διαγνωστικός έλεγχος

Συντηρητική αντιμετώπιση

Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα αντιαιμοπεταλιακών και αγγειοδιασταλτικών φαρμάκων και πραγματοποιείται είτε όταν είναι πολύ νωρίς για χειρουργείο είτε σε περιπτώσεις χρόνιων και παραμελημένων καταστάσεων που δεν επιδέχονται χειρουργικής αντιμετώπισης.

Χειρουργική θεραπεία

Περιλαμβάνει την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση κατά την οποία συνήθως γίνεται κάποια αρτηριακή παράκαμψη (bypass) ξεπερνώντας με αυτόν τον τρόπο το σημείο στο οποίο έχει αποφραχτεί η αρτηρία. Υπάρχουν περιπτώσεις που μία απλή διατομή της αρτηρίας και καθαρισμός της αρκεί για να επαναιματωθεί το σκέλος.

Αγγειοπλαστική με stent

Κατά την αγγειοπλαστική με stent, με ειδικούς καθετήρες φτάνουμε στο σημείο της απόφραξης μιας αρτηρίας και με ειδικούς ενδαγγειακούς νάρθηκες (stent) ή διαστολή με μπαλόνι ξανανοίγουμε την αρτηρία που έχει αποφραχθεί. Η αγγειοπλαστική μπορεί να γίνει από την κοιλιακή αορτή, τις λαγόνιες έως τις αρτηρίες των κάτω άκρων.

Συχνές ερωτήσεις

Τι είναι ο σφυροβραχιόνιος δείκτης;
Ο σφυροβραχιόνιος δείκτης μετράται από τον γιατρό και υποδεικνύει το βάρος της ισχαιμίας του σκέλους. Στην ουσία συγκρίνεται η συστηματική αρτηριακή πίεση με την πίεση του πάσχοντος σκέλους.
  • Διακοπή του καπνίσματος

  • Σωματική άσκηση

  • Ελάττωση του stress

  • Έλεγχος του σακχάρου και των λιπιδίων του αίματος

  • Πρόσληψη τροφών πλούσιες σε φυτικές ίνες και βιταμίνες

  • Ελάττωση της κατανάλωσης του ζωικού λίπους

Γενικότερα ισχύει ότι όσο πιο παραμελημένη είναι μία κατάσταση ισχαιμίας σε ένα σκέλος τόσο πιο εύκολο είναι να χαθεί και το σκέλος αυτό. Δηλαδή η έγκαιρη διάγνωση και σωστή αντιμετώπιση από την αρχή ενός σκέλους που παρουσιάζει συμπτώματα, είναι ευεργετική για το μέλλον του σκέλους αυτού. Οι παραμελημένες καταστάσεις ισχαιμίας οι οποίες συνήθως δεν επιδέχονται χειρουργικής αντιμετώπισης καταλήγουν συνήθως σε γάγγραινα και ακρωτηριασμό.

Νικόλαος Ιατρού, MD, MSc

Αγγειοχειρουργός | Αγγειολόγος